Czarownice, waleczny asystent profesora, przekleństwo pewnej rodziny i tajemnicza maska pokuty – tak w skrócie można nakreślić film Maria Bavy z 1960 roku.

         Akcja filmu rozgrywa się około dziewiętnastego wieku. Księżniczka Vajda staje przed sądem; jak głosi legenda – „za okultyzm, satanizm i dopuszczanie do nekrofilii”. Wyrokiem najwyższym z możliwych jest okrutna śmierć w tytułowej masce. Mija sto lat. Doktor Kruvajan wspólnie ze swoim asystentem, Gorobeciem przemierza bagienne tereny Mołdawii. Podczas postoju, trafiają na kryptę rodu Vajdów i nieszczęśliwym trafem uwalniają więzionego demona. Duch księżniczki jest żądny zemsty, szczególnie na potomkach rodziny, która niegdyś ją wygnała...

         Zjawiskowa baśń wraz z pięknym demonem, staje się sennym koszmarem, z którego lepiej się obudzić. Włoski twórca świadomie czerpie z niemieckiego ekspresjonizmu – czarno–biały obraz z silnymi kontrastami czy ciemne zdjęcia plenerów. Świadczą o tym chociażby sceny z czarną karocą, zamek przeklętego rodu w tle czy zmartwychwstanie sługi. To właśnie, w czasie premiery zachwyciło zarówno krytyków, jak i przeraziło widzów.

         Był to zarazem pierwszy przypadek, kiedy Bava kręcąc film, inspirował się innym dziełem; w przypadku „Maski szatana” – opowiadaniem Mikołaja Gogola pod tytułem „Wij”. Dodatkowo reżyser wplótł średniowieczne wierzenia związane z Czarną Niedzielą; podobno wtedy czarownice i przeklęte osoby brały odwet nad swymi prześladowcami.

         W podwójnej roli wystąpiła Barbara Steele, nazwana „królową horroru” przez Andrzeja Kołodyńskiego w encyklopedii grozy – „Seans z wampirem”. Wcieliła się zarówno w rolę przeklętej księżniczki Vajdy oraz młodej pra–potomkini rodu, prześladowanej przez „babkę”. Zrobiła to z iście królewską grą!

         Niestety, dziś „Maskę szatana” ogląda się z przymrużeniem oka: podczas różnych projekcji w kinach studyjnych, na maratonach filmowych czy w szkołach filmowych. Młodzi widzowie, którzy wychowali się na fali popularności serii „Piła” czy „Paranormal Activity”, mogą uznać ten film za nudną i nieciekawą bajkę. Mam jednak nadzieję, że znajdą się chętni, którzy zasiądą przed ekranem i zdecydują się zobaczyć Opus vitae Bavy

Adrian Warwas