|
Filmy grozy powszechnie zwane horrorami tworzy się po to by wywołać w odbiorcy strach,
przerażenie oraz by sięgać ukrytej, mrocznej strony gatunku ludzkiego. Popularność
horrorów polega na tym , iż skupiają one swą uwagę na drzemiących w ludziach
zakorzenionych cechach takich jak : przesądność , lęk przed nieznanym , lęk przed
śmiercią i wielu innych na codzień skrywanych. Filmy grozy kumulują niejednokrotnie
(jako jedyny gatunek filmowy) wiele cech innych gatunków filmów. W niektórych horrorach
możemy odnależć elementy romansu , kryminału , fantastyki , science fiction czy
nawet erotyki. Popularność gatunku grozy wiąże się z tym , że ludzie czują jakąś
sadomasochistyczną przyjemność w odczówaniu strachu. Człowiek lubi się bać a
jeszcze wię kszą przyjemność sprawia mu gdy dobro zwycięża zło - dlatego jest to
częsty motyw horrorów. Jednak w odróżnieniu od innych filmów w których dobro
zwycięrza zło w horrorach zostaje akcent niepewności . Dobrym przykładem na
potwierdzenie tej tezy są filmy Z Fredem Krugerem , ginąc w każdym odcinku Fredzio
śmieje się na napisach końcowych. A więc
Panie i Panowie horrory to nie Gwiezdne Wojny to podróż do własnej ciemnej strony.
PIERWSZE HORRORY
Inspiracją do kręcenia filmów grozy
były legendy , podania, mity, opowieści o duchach, powieści (Mary Shelley , Bram Stoker
). Pierwszy film grozy został nakręcony w 1896 roku przez błyskotliwego reżysera z
Francji Georges'a Melies'a - The Devil's Castle. Kolejnym horrorem w
światowej kinematografii był film Roberta Wiene'a pt. The Cabinet of DrCaligari
(1919). Pierwszym genialnym obrazem grozy był Nosferatu nakręcony
przez niemieckiego reżysera F. W. Murnau'a . Nosferatu był nieautoryzowaną
adaptacją książki Brama Stokera (1897). Film został nazwany Nosferatu poniewarz
producenci napotkali problemy z prawami autorskimi. Główną rolę w dziele zagrał Max
Schreck , przedstawiony przez niego wampir był przerarzający jak na owe czasy lecz
komiczny gdy spojrzymy na film dziś. Nosferatu miał chudą, szczurowatą twarz , długie
uszy oraz ogromne palce - całość po tylu latach wygląda dosyć komicznie. Film
Murnau'a doczekał się odświerzenia w 1979 roku przez Warner'a Herzog'a , który
nakręcił Nosferatu the Vampyre , w roli głównej obsadził Klaus'a
Kinski'ego.
Oczywiście przed powstaniem Nosferatu
kręcono inne horrory , lecz były one tak marne , że nie wywarły znaczącej roli
w tym gatunku. Student of Prague (1913) Der Golem (1920) (The Golem How He
Came Into the World) [reżyseria Paul Wegener] ,Edison Frankenstein (1910) [16
minutowy film nakręcony w studiu Edisona] , Life Without a Soul (1915) , Homunculus
(1916).
LON CHANEY - CZŁOWIEK
TYSIĄCA TWARZY
Jedną z pierwszech gwiazd
występujących w horrorach był Lon Chaney zwany "człowiekiem o tysiącu
twarzach". Swój przydomek Chaney zawdzięczał znakomitym kunsztem aktorskim i
możliwością wcielenia się w każdą rolę. Lon Chaney zagrał w :Outside the Law
(1921),The Hunchback of Notre Dame (1923) ,The Unholy Three (1925),The Phantom of
the Opera (1925), London after midnight (1927) West of Zanzibar
(1928) ,
Dr Jekyll i Mr Hyde
Pierwszy film o dr Jekyllu i mr Hyde nakręcił John
Barrymore, był to film niemy i powstał w 1920r. Do nakręcenia filmu posłużyła
historiia napisana przez Roberta Louisa Stevensona. Historia opowiada o naukowcu dr.
Jekyllu , którego ciemna strona zostaje ucieleśniona za pomocą magicznych operacji.
Motyw dr Jekylla został przedstawiony w wielu wersjach ale najbardziej popularne to : Dr
Jekyll i Mr Hyde z oskarową rolą Fredric'a March'a wyreżyserowany przez Roubena
Mamoulina w 1932 i film z 1941 roku ze Spencerem Tracy'm i Ingrid
Bergman. W 1995 roku w thrillerze Mary Reilly Julia Roberts postanowiła przedstawić tą
historię z innej perspektywy.
Klasyczne horrory
lat 30 tych Uniwersal Studios
Lata 30 w hollywood przyniosły powstanie
nowatorskich projektów z gatunku grozy zrealizowanych w Uniwersal Studios. Wtedy
pojawiły się dwie niezapomniane do dziś gwiazdy Bela Lugosi i Boris Kaeloff , oraz
fikcyjni bohaterowie tacy jak : Dracula, Mumia,Niewidzialny
Człowiek,Frankenstein,Człowiek Wilk.
Filmy z Draculą
W 1931 roku Tod Browning wyreżyserował Draculę ,
którego zagrał Bela Lugosi (węgierski aktor) , jednym z pretendentów do tej roli był
Lon Chaney lecz zmarł w 1930 roku. Film odniusł wielki komercyjny sukces a rola 500
letniego wampira przczyniła się do powstania nowej gwiazdy w postaci Lugosiego.
W tym samym rokupowstały jeszcze dwa filmy
bazujące na motywie wampira. Vampyr - duńskiego reżysera Carla Theodora Dreyer'sa i M -
Fritza Langa oparty na prawdziwych wydarzeniach. Główną rolę w M zagrał Peter Lorre,
który wcielił się w postać mordercy dzieci zwanego Wampirem z Diseldorfu.
Frankenstein i Człowiek
Wilk
Pierwszy film o dr Frankensteinie był adaptacją
powieści Mary Shelley pt. Dr Henry Frankenstein i powstał w 1931 roku. Monstrum zagrał
Boris Karloff , charakteryzatorzy zafundowali mu kwadratową głowę i elektrody.
Poza wykożystywaniem postaci z literetury
wytwórnia US stworzyła wilkołaka . Pierwszy film z wilkołakiem nosił tytuł WILKOŁAK
z LONDYNU (1935) a drugi , bardziej znany CZŁOWIEK WILK (1941) z Lonem Chaneyem juniorem
w jego pierwszej roli. Chaney jr. kręcił jeszcze inne mniej znane i wtedy określane
kiepskimi filmami : Frankenstein spotyka Człowieka Wilka (1943), Dom Frankensteina
(1944), Dom Drakuli (1945) i najgorszy z nich Abbot i Costello spotykają Frankenstaina.
Inne wczesne horrory:
King Kong (1933) - z fenomenalnymi jak na owe czasy
efektami specjalnymi Willisa O'Braiena
Freaks - Toda Browninga (pan od Draculi 1931) -
"freaks" - fenomen, dziwadło w filmie wystąpili ludzie z rozmaitymi wadami w
budowie ciała
The Old Dark House (1932) z Karloffem w roli
głównej
The Island of Lost Souls (1932)
The Invisible Man (1933)
The Hunchback of Notre Dame (1939)
Phantom of the Opera (1943) remake
The Picture of Dorian Gray (1945) na
podstawie powieści Oscara Wilde
Mumia:
Pierwszym filmem przedstawiającym żywe trupy
(zombie) była Mumia Karla Freunda z 1932 roku.
Główą rolę w filmie zagrał Boris Karloff
wcielając się w Im-ho-tepa - to była druga rola Karlofa , w której zagrał potwora.
Kolejne filmy tamtego okresu przedstawiające zombie
to The Ghoul (1933 z Karloffem)
, White Zombie (1932- Bela Lugosi - pierwszy film o
zombie)
Mumia doczekała się licznych kontynuacji , w
których najczęściej grał Lon Chaney Jr.
The Mummy's Hand (1940)
The Mummy's Tomb (1942)
The Mummy's Ghost (1944)
The Mummy's Curse (1944)
I Walked With a Zombie (1943)
The Mummy (1959) - z Christopherem Lee
|
